Tworzenie czasu teraźniejszego Präsens – odcinek 20

Tworzenie czasu teraźniejszego Präsens – transkrypcja odcinka 20

Cześć! Mam na imię Monika. W dzisiejszym odcinku przedstawię Ci tworzenie czasu teraźniejszego Präsens. O znaczeniu tego czasu będzie mowa kiedy indziej. Zapraszam do słuchania i czytania transkrypcji na stronie www.niemieckizmoniką.pl.

Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego czasowników regularnych i nieregularnych tworzy się poprzez dodanie do rdzenia czasownika następujących końcówek osobowych:

1. Pierwsza osoba liczby pojedynczej: -e

2. Druga osoba liczby pojedynczej: -st

3. Trzecia osoba liczby pojedynczej: -t

1. Pierwsza osoba liczby mnogiej: -en

2. Druga osoba liczby mnogiej: -t

3. Trzecia osoba liczby mnogiej: -en

Co się może między tymi kocówkami wydarzyć?

1. W drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej, oraz w drugiej osobie liczby mnogiej wstawia się e między rdzeniem a końcówką osobową jeśli rdzeń kończy się na -d lub -t.

Na przykład:

du redest (ty) mówisz du redest

er redet on mówi er redet

ihr redet (wy) mówicie ihr redet

albo:

du arbeitest (ty) pracujesz du arbeitest

er arbeitet on pracuje er arbeitet

ihr arbeitet (wy) pracujecie ihr arbeitet

Podobnie zachowuje się wiele innych czasowników, np.:

baden kąpać się baden

bedeuten znaczyć bedeuten

bluten krwawić bluten

fasten pościć fasten

mästen tuczyć mästen

retten ratować retten

sieden wrzeć sieden

tasten szukać po omacku tasten

trösten pocieszać trösten

2. „E” zostaje wstawione między rdzeniem a końcówką również wtedy, gdy rdzeń kończy się na -m lub -n, a przed nimi występuje inna spółgłoska (poza l lub r):

du atmest (ty) oddychasz du atmest

er atmet on oddycha er atmet

ihr atmet (wy) oddychacie ihr atmet

albo:

du rechnest (ty) liczysz du rechnest

er rechnet on liczy er rechnet

Podobnie zachowują się:

ebnen wyrównywać ebnen

zeichnen rysować zeichnen

Jeżeli jednak na końcu rdzenia przed -m albo -n występuje l lub r, to nie wstawiamy -e:

du lernst (ty) uczysz się du lernst

du filmst (ty) filmujesz du filmst

3. W końcówce drugiej osoby liczby pojedynczej znika -s, jeżeli rdzeń czasownika kończy się na:

-s, (-ß), -x, -z

np.:

rasen pędzić, szaleć rasen

du rast (ty) pędzisz du rast

grüßen pozdrawiać, witać grüßen

du grüßt (ty) pozdrawiasz du grüßt

mixen miksować mixen

du mixt (ty) miksujesz du mixt

heizen ogrzewać heizen

du heizt (ty) ogrzewasz du heizt

4. W pierwszej osobie liczby pojedynczej znika e, kiedy bezokolicznik kończy się na -eln:

handeln handlować, targować się, postępować handeln

ich handle (ja) postępuję ich handle

klingeln dzwonić klingeln

ich klingle (ja) dzwonię ich klingle

Tak samo wygląda tworzenie pierwszej osoby czasu teraźniejszego następujących czasowników:

angeln łowić ryby angeln

ich angle (ja) łowię ryby ich angle

rütteln potrząsać rütteln

ich rüttle (ja) potrząsam ich rüttle

schütteln wstrząsać, trząść schütteln

ich schüttle (ja) wstrząsam ich schüttle

wackeln chwiać się wackeln

ich wackle (ja) chwieję się ich wackle

5. Poza tym, w języku potocznym znika czasami e z rdzenia w pierwszej osobie czasu teraźniejszego, jeżeli bezokolicznik kończy się na -ern:

rudern wiosłować rudern

ich rudere/ich rudre (ja) wiosłuję ich rudere/ich rudre

bewundern podziwiać bewundern

ich bewundere/ich bewundre (ja) podziwiam ich bewundere/ich bewundre

Podobnie:

ändern zmieniać ändern

ich ändere/ich ändre (ja) zmieniam ich ändere/ich ändre

erinnern wspominać/przypominać sobie erinnern

ich erinnere/ich erinnre (ja) wspominam ich erinnere/ich erinnre

erschüttern wstrząsnąć erschüttern

ich erschüttere/ich erschüttre wstrząsam ich erschüttere/ich erschüttre

klettern wspinać się klettern

plaudern gadać plaudern

verbessern poprawiać verbessern

6. W pierwszej i trzeciej osobie liczby mnogiej zamiast końcówki -en występuje tylko końcówka -n, jeżeli bezokolicznk kończy się na -eln albo -ern:

wir handeln (my) handlujemy, działamy wir handeln

sie handeln oni, one działają sie handeln

wir rudern (my) wiosłujemy wir rudern

sie rudern oni, one wiosłują sie rudern

Kochani słuchający! Przywiosłowaliśmy do końca odcinka o tworzeniu czasu Präsens. O znaczeniu tego czasu, czyli kiedy się go używa usłyszycie w jednym z kolejnych odcinków.

Jeżeli myślisz, że ten odcinek Ci się przyda, zalajkuj lub zasubsrybuj mój blog „niemiecki z Moniką”, żeby na bieżąco być informowanym o nadchodzących odcinkach. Na razie! Bis bald!